Door de coronapandemie is het debat over stikstof en pfas, de vorige crisis, weliswaar verstomd, maar de problematiek is daarmee niet als vanzelf verdwenen. De Amsterdamse haven maakt zich ‘ernstige zorgen over de toekomst’, blijkt uit een nieuwe stikstofrapportage van de gemeente. Oram, de belangenbehartiger van veel havenbedrijven, spreekt zelfs van een ‘desastreuze ontwikkeling.’ “De haven staat stil,” zegt directeur Kees Noorman.
Hoe zat het ook alweer? De crisis begon in 2019 met een uitspraak van de Raad van State die bepaalde dat het kabinet te weinig deed om de uitstoot van stikstof in beschermde natuurgebieden te beperken. Sindsdien zijn voor elke vergunning voor een bouwproject of bedrijfsuitbreiding extra onderzoek en maatregelen nodig die de uitstoot beperken. Ook gelden sinds 2019 strengere normen voor de hoeveelheid pfas in de grond, dat zijn stoffen die schade kunnen toebrengen aan gezondheid en milieu.
De strengere eisen brachten diverse bouwprojecten in en om Amsterdam ineens in gevaar; de aanleg van Strandeiland bijvoorbeeld, de uitbreiding van IJburg, maar ook de bouw van woningen en kantoren bij de Johan Cruijff Arena.
Veelkoppig probleem
De crisis leidde tot felle protesten uit de bouwwereld en vooral van boeren, die met hun tractoren naar Den Haag trokken. Sindsdien is veel gebeurd. Er kwam een spoedwet en de maximumsnelheid op snelwegen ging omlaag om meer ruimte te creëren voor woningbouw. Daarnaast zijn miljarden vrijgemaakt om op langere termijn stikstofuitstoot te beperken. Het kabinet verruimde ook de normen voor pfas in de grond. De maatregelen hebben effect voor Amsterdam. Uit de nieuwe inventarisatie blijkt dat woningbouw in de stad nauwelijks meer hinder ondervindt van stikstof- of pfas-kwesties. Als er al vertraging is, komt die vooral door corona.
Maar een nieuw probleem doemt op. De industrie in de haven ondervindt wel grote hinder, onder meer doordat de Amsterdamse haven dicht bij beschermde natuurgebieden ligt, zoals Het Twiske en het Ilperveld. De industrie is een beetje vergeten in de stikstofdiscussie, zegt Noorman van Oram. “De meeste aandacht ging uit naar woningbouw en de boeren.” De problematiek in het havengebied is veelkoppig. Ineens moeten bedrijven vergunningen aanvragen voor uitbreidingen of verhuizingen, waar voorheen een melding volstond. De eisen zijn streng, bepaalde vergunningen worden helemaal niet afgegeven. Bedrijven die willen uitbreiden, moeten op zoek naar betere technieken om de stikstofuitstoot te verminderen en zijn dus veel meer geld kwijt. Ondernemers die zich in de haven willen vestigen, moeten aan strengere eisen voldoen.
Haven-Stad
De gemeente spreekt van ‘grote knelpunten’. De oplossing is hoogst onzeker en als die er al is, kost die veel tijd en energie. Volgens het Havenbedrijf dreigt hierdoor de komst van een aantal nieuwe bedrijven niet door te gaan. De verhuizing van een bedrijf van de Coen- en Vlothaven naar de Afrikahaven is waarschijnlijk onmogelijk. Dat is slecht nieuws voor de gemeente, want een aantal bedrijven moet plaatsmaken voor de bouw van megawijk Haven-Stad. De gemeente verwacht overigens niet dat de ontwikkeling nu vastloopt. Nog een streep door de rekening: verbouwingen die havenbedrijven duurzamer moeten maken, zijn ook onzeker en daarmee komt de reductie van CO2-uitstoot in gevaar. “De boel zit muurvast,” zegt Noorman. Het Havenbedrijf zint op een oplossing waarbij alle stikstofruimte in het gebied vrijkomt, kan worden gebruikt voor verhuizingen, uitbreidingen of vestiging van nieuwkomers. “Die ruimte lekt dan niet meer weg naar woningbouw.”
Bron: Parool.nl