Alle planten hebben stikstof nodig om te overleven, het is een voedingsstof, maar ook daarvan kan een plant te veel binnen krijgen. Er zijn planten die goed tegen veel stikstof kunnen en daardoor juist harder groeien zoals brandnetel, gras, of bramenstruiken. Doordat deze planten harder groeien als normaal verdringen ze daardoor de planten die niet goed tegen een stikstofoverschot kunnen. Door het verdwijnen van deze kwetsbare planten hebben vervolgens vele vogels, insecten en andere dieren geen voedselbron meer en verdwijnen daardoor ook. Plant- en diersoorten sterven langzaam uit en het landschap wordt saai en eentonig.
Ammoniak
Uit de mest van het vee verdampt ammoniak, vooral wanneer dit door boeren als mest over het land wordt verstrooid. Deze ammoniak komt vervolgens via natte of droge depositie elders in de natuur terecht, het resultaat is dat de bodem ter plekke verzuurt en belangrijke mineralen zoals calcium, kalium of magnesium lossen op en spoelen weg. De bodem heeft geen evenwichtige balans meer qua voeding voor de planten. Dit probleem is goed zichtbaar op de veluwe waar een groot gebrek aan kalk in de bodem is. Het resultaat: eikenbomen sterven af, mezenkuikens hebben te weinig kalk in hun botten en breken hun pootjes nog voor ze het nest verlaten. Ook voor andere vogels en insecten is kalk onmisbaar. Het is dus van groot belang dat we er in Nederland voor zorgen dat de depositie van stikstof én ammoniak teruggedrongen gaat worden zodat we de kwetsbare natuurgebieden kunnen beschermen en herstellen.
Secundaire problematiek
In Nederland hoeven we niet bijzonder trots te zijn op onze biodiversiteit, als je ons vergelijkt met Europa en de rest van de wereld dan zie je dat wij nog slechts 15% over hebben van de oorspronkelijke biodiversiteit. Het gemiddelde van Europa ligt op 40% en dat van de hele wereld zelfs op 70%. Meer dan een derde van alle soorten staat op een rode lijst wat betekent dat ze met uitsterven wordt bedreigd. Te veel stikstof in de natuur is niet alleen slecht voor al deze soorten, het grotere probleem is dat veel dieren zoals bijen en vlinders voor een groot deel verantwoordelijk zijn voor onze voedselproductie. Deze dieren zorgen namelijk voor de bestuiving van gewassen.
In de video hieronder legt prof. dr. ing. Jan Willem Erisman van de Vrije Universiteit uit wat het stikstofprobleem is en wat de desastreuze gevolgen hiervan zijn.
Voor meer informatie over de gevolgen van de stikstofproblematiek in Nederland verwijzen wij graag door naar de website van Natuurmonumenten.